کوهدشت
مطالعات باستان شناختی در كانونهای "سُرخدَم لری همیان" و "سر طراحان" نشان میدهند؛ كوهدشت از مراكز مدنی قدیمی است. كشف معبد آشوری بیانگر آن است كه مردمانی قبل از هزاره اول پیش از میلاد در این نواحی میزیستند و آیینهای دینی خود را به جای میآوردند. حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده، از كوهدشت و طراحان نام برده كه قرنها قبل از ورود عربها از بین رفته بودند. آثار دیدنی فراوانی در این شهرستان نیز وجود دارد که از مهمترین آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
چشمه گوگردی گراب و گرخوشاب، چشمه سیاب، چشمه تنگ قلعه، چشمه پایین گردنه آستانه، دره و غار ویزنهار، دره سرطرهان، غار بتخانه، غار میرملاس، غار عالیآباد، غار برد سفید، دژ زلال انگیز، قلعه كوهزاد، قلعه كورگان، قلعه گمور، قلعه سیله، قلعه منیژه، قلعه چق، قلعه چنگری، قلعه دوشه، پل كرودختر، پل ساسانی، پل گاومیشان، تپههای دالاب، تپههای چغاسبز و كفتارلو، تپه چغابل، تپه دركه، گنبد عالی گیژو، تپه پاره، مقبره سهلالدین و چنار قدیمی، گنبد شاه محمد، گنبد ابوالوفا و مقبره داوود رش.
پلدختر
شهرستان پلدختر در قسمت جنوب غرب شهرستان خرمآباد به فاصله حدود 100 كیلومتری آن واقع شده است. پل دختر شهرستان مرزی بین استانهای لرستان و ایلام است و 49 كیلومتر با شهرستان دره شهر از استان ایلام فاصله دارد. پیشینه تاریخی این منطقه نیز در چارچوب تاریخ خرمآباد قابل بررسی است. محدوده این شهرستان قبلا از توابع بخش ملاوی خرمآباد بود و در حال حاضر به شهرستان تبدیل شده و مركز آن شهر پلدختر است.
این شهرستان نیز دارای آثار دیدنی فراوانی است که از آن میان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
تفرجگاه تنگه چشمك، قلعه چشمك، غار كلماكره، غار كورگان، پل كلهر، پل كُر و دختر، گورستان چمشك، بقعه مهدی صالح، گنبد طالب علی و مقبره حیاتالغیب.
الیگودرز
بررسیهای تاریخی نشان میدهند پیش از شكلگیری شهر فعلی الیگودرز، در محل كنونی آن؛ شهری با همین نام وجود داشته كه به علل نامعلوم از بین رفته است. مردم این دیار، مذهب شیعه قدیم (علوی) داشتهاند و خانقاه آن، مركز تعلیمات دینی قزلباشان و درویشان بوده است. شاه اسماعیل صفوی در یكی از سفرهای خود از این خانقاه دیدن كرده است. در كوهها و تپههای الیگودرز، آثاری از قبیل آجرهای مكعب مستطیل و ظرف سفالی و فلزی مربوط به قرن هفتم هجری قمری به دست آمده است. هسته اولیه شهر الیگودرز در درجه اول در اثر رودخانهها، قنات ها و چشمهها پدید آمده است. موقعیت ارتباطی از عوامل مهم دیگر در ایجاد و گسترش این شهر بوده؛ به طوری كه یكی از راههای مهم اصفهان به غرب كشور از فریدن، الیگودرز، گاپله و بروجرد میگذشت. همچنین این منطقه، نواحی بختیاری را به فلات مركزی ایران (اراك، خمین، گلپایگان، خوانسار) متصل كرده است.
سرابهای غار تمندرو گردكانک، سرابهای ماهیچال، گایكان و سردره، آبشار آب سفید، غارهای تمندر و بزنوید و قلعه سیله از جمله دیدنی های این شهرستان است که می تواند باعث رونق گردشگری این شهرستان شود.
ازنا
این شهر در 36 كیلومتری شرق شهرستان دورود و 24 كیلومتری غرب شهرستان الیگودرز واقع شده و گذشته تاریخی آن با تاریخ منطقه دورود و الیگودرز عجین شده است. شهر ازنا قبلاً جزو محدوده سیاسی شهرستان اراك از استان مركزی بود و در حال حاضر یكی از شهرستان های استان لرستان به شمار میرود. این شهر با جادهای به اصفهان مرتبط شده و خط لوله سرتاسری نفت از آن میگذرد. چشمه قلقلی، غار تمبورلی، دشت ازنا و تپه علیآباد از دیدنی های این شهرستان است.
بروجرد
شهرستان بروجرد در شمال شرقی استان لرستان واقع شده و از شمال به شهرستان های ملایر و نهاوند در استان همدان، از شرق به سربند اراک در استان مرکزی، از جنوب به درود و از غرب به خرم آباد و الشتر در استان لرستان محدود می شود. این منطقه مشتمل بر کوه های مرتفع زاگرس در غرب، دشت سیلاخور در مرکز و پیشکوه های داخلی زاگرس در شرق است. بلندترین نقطه شهرستان بروجرد قله ولاش با ارتفاع 3623 متر در کوه گرین در غرب شهر بروجرد و پست ترین ناحیه در دشت سیلاخور با ارتفاع تقریبی 1500 متر قرار دارد. بروجرد دارای آب و هوای معتدل کوهستانی با تابستان های معتدل و زمستان های سرد است که حداکثر دما گاه به 40 و حداقل آن به منفی 20 درجه سانتیگراد می رسد. میزان بارندگی این شهرستان 480 میلی متر در سال است که در فصول سرما بارش ها بیشتر به صورت برف می باشد.
از پیشینه و تاریخ پیش از اسلامِ شهر بروجرد كه در گویش لری "وروگرد" و در لهجه محلی بروجردی "ورویرد" نامیده میشود؛ مدارك كافی به دست نیامده است. گروهی بروجرد را از بناهای فیروز ساسانی میدانند و عدهای دیگر آن را محل گرد آمدن دوباره سپاهیان شكست خورده یزگرد سوم میشناسند. در زمان حكومت قاجار، حسام السلطنه؛ حاكم خوزستان و لرستان، بروجرد را مقر حكومت خود قرار داد و با تعمیر قلعههای آن، خندقی دور شهر ایجاد كرد. عوامل مؤثر از قبیل آب و هوای معتدل كوهستانی، دشت حاصلخیز رسوبی سیلاخور، شبكه آبهای روان دائمی، مراتع طبیعی، موقعیت استراتژیك جغرافیایی و سیاسی و گسترش شبكه ارتباطی و تجاری باعث جذب جمعیت و توسعه آن بودهاند. این شهرستان از جمله مناطق دیدنی استان به حساب می آید و از دیدنی های آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:
سراب ونایی، سراب زارم، سراب کرتول، سراب زرشکه، سراب سفید، سراب پنبه، سراب جانیزه، چشمه هفت چشمه، چشمه اسل مساله بیک، چشمه های ونایی، چشمه های دره خونی، بازار قدیمی، مسجد جامع، مسجد سلطانی، امامزاده جعفر، مقبره شاهزاده ابوالحسن، بقعه دو خواهر، بقعه امامزاده قاسم و مقبره سید جمالالدین واعظ اصفهانی
خرمآباد
خرم آباد تاریخ چند هزار ساله دارد و یكی از شهرهای قدیمی ایران است كه از آغاز پیدایش خود تاكنون، تمدنهای مختلف و متعددی، از جمله كاسیها، بابلیها، ایلامیها، ساسانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان و... را تجربه كرده و در پیرامون آن آثار متعددی از ادوار فوق باقی مانده است. خرمآباد در میان درهای قیفی شكل و پرآب جای گرفته است و قلعههای تاریخی و قدیمی آن، محلی امن و سنگری محكم برای حاكمان زمان در برابر مهاجمان و شورشیان بوده است. خرمآباد شهری است تجاری، خدماتی و نظامی كه به عنوان مركز استان لرستان، موجبات جذب مهاجران شهری و روستایی را فراهم آورده است. شكل و تركیب شهر خرمآباد بیشتر تابع عوامل جغرافیایی آن است؛ به طوری كه فشار جمعیت، خانههای شهری را تا كمركش كوه پیش برده است.
مناطق دیدنی و آثار باستانی فراوانی در سراسر این شهرستان دیده می شود که از میان آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
دریاچه و سراب كیو، سرای چنگالی، آبشار تاف (نوژیان)، آبشار افرینه، آبشار وراك، تفرجگاه محمل كوه، تفرجگاه نوژیان، تفرجگاه گوشه، چشمه آبگرداب دارایی، چشمه آب اراز، دره خرمآباد، دره دخمه بابا عباس، دره حوض موسی، دره پیرجید، دره محمل كوه، دره شهنشاه، غار قمری، غار پاسنگر، غار یافته، غار كنجی، غار ارجنه، غار طاق ارسلان، غار قاژه، غار دوشه، قلعه فلك الافلاك، قلعه ركی، قلعه زاغه یا زاخه، قلعه منگره، قلعه سرقلا، قلعه بهرام، قلعه شهنشاه، قلعه نصیر، قلعه گریت، قلعه قلاجق، پل شاپوری، پل خرمآباد، سنگ نوشته قرن ششم، سنگ نوشته دوره صفوی، نقاشیهای دوشه، سنگ نوشته سراب چنگایی، تپه كرگونه، تپه تنوربان، تپه سراب ناوهكش، تپههای باباخانی و تخته چراغ، تپه كله جو، تپه خانجان خانی، گورستان رازان، گورستان كرگو، گورستان هرباغ، بازار میرزا سیدرضا، گرداب سنگی، معبد مهری، منار قدیمی، مسجد جامع، مقبره فلكالدین، مقبره زاهدشیر، مقبره شاهزاده عبدالله، مقبره باباطاهر، مقبره دو برادران، مقبره زیدبنعلی، مقبره جلاله، مقبره میر سید علی، مقبره پیر شمسالدین، بقعه جابر، مقبره تاجالدین، بقعه امیر سیف، بقعه شهنشاه، بقعه شاه چراغ و گنبد جمال اكبر.
دلفان
دلفان یا دلفو از شهرستانهای وسیع و كوهستانی شمال استان لرستان است. با وجود دوری از راههای تجاری، نظامی و بركنار بودن از رویدادهای مهم تاریخی، آثار باستانی (مفرغ) به دست آمده از آن، نشان میدهند كه دلفان محل سكونت كاسیهای دامدار و جنگجو بوده و در دوره هخامنشی و ساسانی، از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. تپه حمام و گورستان كرگو از دیدنی های مهم این شهرستان می باشد.
درود
دورود یکی از شهرستان های زیبای استان لرستان است که به دلیل طبیعت دیدنی و سرسبز دارای شهرت زیادی در میان علاقه مندان به گردشگری طبیعی است. شاید بتوان وجود دو رود پر آب را از عوامل مهم سرسبزی و طراوت این شهر قلمداد نمود. بیشتر شهر در منطقه ای دشت مانند واقع شده و بخش کوچکی از آن بر کوهپایه واقع گردیده است. دورود که در گذشته بینالنهرین و بحرین نامیده میشد؛ در محل تلاقی دو رودخانه "تیره" و "ماربره" كه به ترتیب از كوههای گرو (گری) بروجرد و اشترانكوه الیگودرز سرچشمه میگیرند، واقع شده است. هسته اولیه شهر در حقیقت روستاها با فعالیت كشاورزی بود كه به سرعت چهره روستایی آن به یك شهر صنعتی تبدیل شده است. سراب رودك، دریاچه گهر، آبشار شوی، آبشار چكان، غار منو، دره نگاه و دره شوی از دیدنی های این شهرستان به شمار می رود.
سلسله
شهرستان سلسله در 43 كیلومتری شمال خرمآباد و در قسمت غرب بروجرد واقع شده است. این شهرستان قبلا از توابع شهرستان خرمآباد بود كه بعدها به شهرستان مستقلی تبدیل شد. مركز شهرستان سلسله، شهر كوهستانی الشتر است كه محل سكومت طوایف حسنوند، كولیوند، یوسفوند و هنام و بسطام میباشد.
چشمه كیان، سرابهای هنام، سرخه و پاپی، دره تختشاه، غار سمسا، تنگه دره آرش، دژ شینه، پل كاكارضا، تپه گریران، تپه واشیان، تپه باستانی الشتر، گورستان سلطان مشرق و گورستان تپهكی از دیدنی های این شهرستان به شمار می رود.
نظرات شما عزیزان: